februari 2021
We hebben een mooi vak. Als dokters- of apothekersassistentes spelen we een grote rol in de eerstelijns zorg. We staan onvermoeid onze patiënten te woord, maken afspraken, draaien onze spreekuren, verschaffen informatie, ondersteunen de artsen… Een huisartsenpraktijk is wat dat betreft net een echt bedrijf ;-). We hebben als team één doel: Het leveren van uitstekende zorg.
Om tot dit gezamenlijke doel te komen is het uiteraard prettig als iedereen met de neus in dezelfde richting staat. Maar dat is niet zo moeilijk want, daar heb je ’m weer; we willen er allemaal ons best voor doen kwalitatief goede zorg te leveren met als gevolg dat de patiënt er (letterlijk en figuurlijk) beter van wordt.
Maar… wat nou als je een collega hebt die in deze Covid-crisis lijnrecht tegenover jou en je team is komen te staan omdat hij of zij gelooft dat het Covid-virus en alles er omheen bedacht is door de Rijken Der Aarde die uit zijn op Alleenheerschappij en het Herprogrammeren van de aardse bevolking? Die gelooft dat de hele regering, het RIVM en de media in het complot zitten en dus allemaal liegen? En die de maatregelen die er voor moeten zorgen dat we nog een beetje veilig ons werk kunnen doen, compleet in de wind slaat en overal regelrecht tegenin gaat in het kader van vrije wil? Een collega die tijdens het covid spreekuur de buitendeur weer van het slot doet, die weigert in beschermende kleding een visite af te leggen bij een patiënt met Covid klachten en daarna weer gezellig aan de koffietafel aanschuift… Een collega die niet gelooft in vaccineren en dit luid en duidelijk te kennen geeft en dus ook alle werkzaamheden op de praktijk voor de voorbereiding van de vaccinaties naast zich heeft neergelegd…
Tja… dan wordt het lastig zorg verlenen. Gesprekken tijdens de pauzes en het werk lopen vaak uit op meningsverschillen, de sfeer verkilt en of je het nou wilt of niet, iedereen voelt zich een beetje ongemakkelijk. Aan het einde van de rit gaat het immers maar om één ding; wie heeft gelijk?
Het beroep van arts is een wetenschappelijk beroep. Een arts studeert niet acht jaar of meer om zijn of haar wijsheid van Facebook te halen en te luisteren naar de hardste schreeuwers bij het stellen van een diagnose bij een patiënt. Daar gaan jaren en jaren aan wetenschappelijke studies aan vooraf.
Als we googelen op het woord “wetenschap” dan vertelt Wikipedia ons dit: “Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en verifieerbare menselijke kennis, het daarmee verbonden proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt vergaard”
Voor mij springt er één woord uit. “verifieerbaar”. De definitie daarvan is : “Wat door feiten bewezen kan worden”. Door Feiten bewezen, niet door Facebook.
Sinds een paar maanden ben ik groot fan van Diederik Gommers. Niet alleen vanwege zijn werk, maar omdat hij Famke Louise aan het denken heeft gezet. En zij heeft daarop naar hem geluisterd en een afweging gemaakt in wat ze wel en niet meer wil geloven. Dat verdient mijns inziens ook een pluim. Want ergens faliekant tegen zijn kan ook voortkomen uit angst en angst voor iets hebben is soms niets meer of minder dan niet over voldoende of de juiste informatie beschikken. En dan komen we weer terug bij de wetenschap.
Er zijn enorme discussies te voeren over de maatregelen die worden toegepast gedurende deze ongekende virusuitbraak. Handelt de regering wel juist? Moet het OMT nog wel meedoen? Wat heeft het allemaal voor zin? Wetenschappelijke onderbouwing staat lijnrecht tegenover onze vrije wil. En ja, we zijn er allemaal na een jaar echt wel klaar mee. De lockdown, de beperkingen, de besmettingscijfers en bezette IC bedden, de sterfgevallen, de zieke patiënten, de te hoge werkdruk of je baan kwijt zijn en de eeuwige dreiging bij elk hoestje of kuchje of we nu zelf aan de beurt zijn. Maar toch…we geloven in de wetenschap. Dus houden (de meesten van) ons (zich) zo goed mogelijk aan de regels.
Ooit gehoord van de “preventieparadox”? Er is een interessant boek geschreven door Maarten Boudry en Joël De Ceulaer dat heet “Eerste hulp bij Pandemie”.
Hierin leggen ze de preventieparadox als volgt uit: 'Je zit bij de tandarts en je krijgt verdoving om een tand te trekken en halverwege de ingreep zeg je tegen de tandarts 'ik voel helemaal geen pijn!’’
Dezelfde denkfout lijken de Covid-tegenstanders te maken. “Kijk, die lockdown was helemaal niet nodig geweest, want er zijn veel minder besmettingen!” Of “Mondkapjes zijn onzin want in onze praktijk heeft nog niemand een ander aangestoken”. En dat is dan meteen een gegronde reden zich er niet aan te houden.
De betreffende collega heeft er zelf voor gekozen niet meer in de praktijk te werken. Wat een zeer juiste beslissing is geweest maar niet zonder wat blauwe plekken bij de rest van het team achter te laten. In dit soort gevallen zijn er ook niet veel meer dingen die je kan doen behalve je collega aankijken en zeggen “ik geloof dat jij dat gelooft” en vervolgens weer verder gaan met het verlenen van de best mogelijke zorg. Met mondkapje op.
